არჩევნები და რეფერენდუმები აზერბაიჯანში

არჩევნები და რეფერენდუმი აზერბაიჯანში არის სტატია, რომელშიც დეტალურადაა ასახული არჩევნების ჩატარების პროცესი. არჩევნები და რეფერენდუმი ერთ დღეს ვერ ჩატარდება.

ზოგადი დებულებები

• სავალდებულოა არჩევნების ჩატარება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კონსტიტუციით განსაზღვრულ ვადაში.
• არჩევნების ან რეფერენდუმის გაცხადება ხდება კენჭისყრამდე არა უგვიანეს 60 დღისა.
• არჩევნების დღე ან რეფერენდუმი არ არის სამუშაო დღე.
• არჩევნები ტარდება საარჩევნო კომისიების მიერ;
• რეფერენდუმის მოწყობა ხდება რეფერენდუმის კომისიების მიერ;
• აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ყველა მოქალაქეს, ვინც 18 წლის ასაკს მიაღწევს, აქვს არჩევნებსა და რეფერენდუმში მონაწილეობის უფლება;

მოქალაქეების მონაწილეობა

მოქალაქეებს თავისუფლად და ნებაყოფლობით აქვთ უფლება მიიღონ მონაწილეობა არჩევნებში. აზერბაიჯანის მოქალაქეებს, რომლებიც ცხოვრობენ საზღვარგარეთ, აქვთ უფლება ხმა მისცენ აზერბაიჯანის რესპუბლიკის დიპლომატიურ ან საკონსულო უწყებებში.

თითოეულ მოქალაქეს აქვს მხოლოდ ერთი ხმის მიცემის უფლება და მხოლოდ ერთი კანდიდატისთვის. აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ყველა მოქალაქე კენჭისყრაში მონაწილეობს თანაბარ პირობებში. ხმის მიცემა ხორციელდება ფარულად. აკრძალულია სხვა პირის ნაცვლად ხმის მიცემა.

ხმის მიცემის უფლება არ არქვთ პირებს მოქალაქეობის გარეშე, უცხოელებს.

საარჩევნო (რეფერენდუმის) კომისიები

საარჩევნო (რეფერენდუმის) კომისიები შედგება ცენტრალური კომისიის, საოლქო კომისიების, ასევე საუბნო კომისიებისგან.

საარჩევნო (რეფერენდუმის) კომისიები იკრიბებიან ხუთწლიანი ვადით. საარჩევნო (სარეფერენდუმო) კომისიის ადრეული დაშლის შემთხვევაში შეიქმნება ახალი კომისია. ცენტრალური საარჩევნო კომისია არის სახელმწიფო ორგანო, რომელიც ახორციელებს ყველა სხვა საარჩევნო კომისიის საქმიანობას. ის შედგება 18 წევრისგან. 6 წევრი მმართველი პარტიის წარმომადგენელია, 6 წევრი დეპუტატები არიან, რომლებიც არ არიან რომელიმე პოლიტიკური პარტიის წევრი და 6 წევრი პოლიტიკური პარტიების უმცირესობები პარლამენტში. საარჩევნო (რეფერენდუმის) კომისიებს ხელმძღვანელობს თავმჯდომარე (მისი მოადგილე) და ორი მდივანი.

ცენტრალური საარჩევნო კომისიის ვალდებულებები

• მოქალაქეთა საარჩევნო უფლებების დაცვაზე კონტროლი;
• საოლქო საარჩევნო კომისიების შექმნა;
• საარჩევნო კომისიების მართვა (უბანი და უბანი);
• საარჩევნო ბიულეტენებისა და სხვა დოკუმენტების მიწოდება სხვა (კერძოდ, რაიონული) საარჩევნო კომისიებისათვის;
• კანდიდატების საარჩევნო საქმიანობის პირობების შექმნა;
• სახელმწიფო ბიუჯეტიდან არჩევნების მომზადებისა და ჩატარებისათვის მატერიალური რესურსების განაწილება, ასევე რეფერენდუმი;
• განაწილებული მატერიალური რესურსების რაციონალური გამოყენების კონტროლი;
• უზრუნველყოს საარჩევნო კომისიების სამართლებრივი, მეთოდური და ორგანიზაციული ტექნიკური დახმარება;
• ბიულეტენების დამტკიცება;
• საარჩევნო კამპანიის დაფინანსების კონტროლი;
• ამომრჩეველთა ერთიანი სიის შედგენა;
• რეფერენდუმის ჩატარების კონტროლი;
• რეფერენდუმის შედეგების განსაზღვრა და გამოქვეყნება;
• ეროვნული ასამბლეისადმი არჩევნების ჩატარების კონტროლი;
• უზრუნველყოს საარჩევნო კამპანიის პირობების დაცვა;
• რეგისტრირებული კანდიდატების სიები გამოქვეყნება;
• ეროვნული ასამბლეის არჩევნების ოფიციალური შედეგების გამოქვეყნება;
• არჩეული დეპუტატების სიის შედგენა;
• საპრეზიდენტო არჩევნებზე კონტროლი;
• პრეზიდენტობის კანდიდატების რეგისტრაცია;
• რეგისტრირებული კანდიდატების ერთიანი სიის შედგენა;
• კანდიდატების საარჩევნო საქმიანობის თანაბარი პირობების უზრუნველყოფა;
• საპრეზიდენტო არჩევნების შედეგების დადგენა;
• საპრეზიდენტო არჩევნების ოფიციალური შედეგების გამოქვეყნება;

დაფინანსება

ყველა ხარჯების მომზადება, ორგანიზაცია, არჩევნების ჩატარება და რეფერენდუმი, საარჩევნო (რეფერენდუმის) კომისიების საქმიანობა სახელმწიფო ბიუჯეტიდან სახელმწიფოს ხარჯზე ხდება.

წინასაარჩევნო კამპანია

წინასაარჩევნო (წინასაარჩევნო რეფერენდუმის) კამპანიის ჩატარების უფლება ენიჭება კამპანიის ჯგუფებს, დარეგისტრირებულ კანდიდატებს, აგრეთვე პოლიტიკურ პარტიებს, რომლებმაც დაარეგისტრირეს კანდიდატი.

საპრეზიდენტო არჩევნები

პრეზიდენტი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის აღმასრულებელი ძალაა. საპრეზიდენტო არჩევნების ჩატარების ზოგადი წესები დგინდება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ეროვნული ასამბლეის მიერ.

აზერბაიჯანის პრეზიდენტს ირჩევენ 7 წლიანი ვადით. პრეზიდენტი ირჩევა პირდაპირი, ზოგადი და თანასწორი არჩევნების საფუძველზე ფარული, თავისუფალი და პირადი კენჭისყრით.

აზერბაიჯანში მცხოვრები ნებისმიერი აზერბაიჯანელი მოქალაქე, რომელიც 10 წლის განმავლობაში მუდმივად ცხოვრობს, აქვს ხმის მიცემის უფლება, აქვს უმაღლესი განათლება, არ აქვს ორმაგი მოქალაქეობა, არ არის ნასამართლევი მძიმე დანაშაულისთვის და არ აქვს ვალდებულება სხვა სახელმწიფოებს, შეიძლება გახდეს პრეზიდენტობის კანდიდატი.

პრეზიდენტად ირჩევა კანდიდატი, რომელმაც ამომრჩეველთა ხმების ნახევარზე მეტი შეაგროვა.

ქვეყანაში საომარი მოქმედებების დროს, რომელიც არ იძლევა საშუალებას საპრეზიდენტო არჩევნების ჩატარებას, მოქმედი პრეზიდენტის თანამდებობის ვადა გრძელდება სამხედრო ოპერაციების დასრულებამდე.

რიგგარეშე საპრეზიდენტო არჩევნებს ნიშნავს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტი.

საპარლამენტო არჩევნები

აზერბაიჯანის პარლამენტი აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ეროვნული კრებაა (მილი მჟლი). პარლამენტის არჩევნებს ნიშნავს აზერბაიჯანის რესპუბლიკის პრეზიდენტი. საპარლამენტო არჩევნების ჩატარების ზოგადი წესები დგინდება აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ეროვნული ასამბლეის მიერ.

აზერბაიჯანულ პარლამენტში, ერთმანდატიანი საარჩევნო ოლქებში 125 დეპუტატი აირჩევა.

კენჭისყრის დასრულებიდან 2 დღის ვადაში განისაზღვრება არჩევნების შედეგები.

აზერბაიჯანის პარლამენტის უფლებამოსილების ვადა 5 წელია. ყოველ ხუთ წელიწადში ნოემბრის პირველ კვირას, საპარლამენტო არჩევნები ტარდება.

მუნიციპალური არჩევნები

მუნიციპალიტეტები აზერბაიჯანში ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოებია. ადგილობრივი თვითმმართველობის წევრები ირჩევიან საარჩევნო ოლქებშიუმრავლესობის სისტემის საფუძველზე, რომლებიც მრავალმანდატიანი. მუნიციპალიტეტების არჩევნებს ცენტრალური საარჩევნო კომისია ნიშნავს.

ადგილობრივი ხელისუფლების უფლებამოსილების ვადა 5 წელია.

აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ნებისმიერ მოქალაქეს, რომელიც 21 წლის ასაკს მიაღწია და აქვს მუდმივი საცხოვრებელი ადგილი შესაბამისი ოლქის ტერიტორიაზე, შეუძლია გახდეს მუნიციპალიტეტში წევრობის კანდიდატი.

კენჭისყრის დღიდან 25 დღის ვადაში ცენტრალური საარჩევნო კომისია აცხადებს ოფიციალურ შედეგებს.

საკონსტიტუციო რეფერენდუმები

კონსტიტუციური რეფერენდუმი არის აზერბაიჯანის რესპუბლიკის მოქალაქეების ეროვნული ხმის მიცემა აზერბაიჯანის რესპუბლიკის კონსტიტუციაში დაფიქსირებულ გარკვეულ საკითხებზე.

აზერბაიჯანის რესპუბლიკის ეროვნული ასამბლეა იღებს გადაწყვეტილებას რეფერენდუმის ჩატარების თაობაზე.

ჩასატარებელო რეფერენდუმის საკითხებს აქვეყნებს მასმედია, რათა გააცნოს ისინი მოსახლეობას.

სარეფერენდუმოდ კენჭისყრაში კენჭისყრაში ხდება რეფერენდუმისთვის წარმოდგენილი თითოეული საკითხი, ისევე როგორც შესაბამისი პასუხები

რეფერენდუმის ბიულეტენში ჩამოთვლილია ყველა კითხვა, რომელსაც გააჩნია პასუხების ვარიანტები („დიახ“/ „არა“, „ვეთანხმები“ / „არ ვეთანხმები“).

თითოეულ ამომრჩეველს შეუძლია მხოლოდ ერთი პასუხი გასცეს ყველა კითხვაზე, რომელიც რეფერენდუმშია მოყვანილი.

კენჭისყრის დღიდან 25 დღის განმავლობაში ცენტრალური საარჩევნო კომისია აცხადებს რეფერენდუმის ოფიციალურ შედეგებს. კენჭისყრის დღიდან 30 დღის განმავლობაში ცენტრალური საარჩევნო კომისია აქვეყნებს მიღებული აქტის ტექსტს, რომელიც გამოქვეყნების დღიდან ამოქმედდება.

რეფერენდუმის საკითხი, რომელიც კენჭისყრაზე იყო წარმოდგენილი და მიიღო დადებითი პასუხი ამომრჩეველთა ნახევრისგან მიღებულად ითვლება. იმ შემთხვევაში, თუ რეფერენდუმში მონაწილეობდა 25% -ზე ნაკლები, რეფერენდუმი ცხადდება ბათილად.

რესურსები ინტერნეტში

• Elections in Azerbaijan
• Выборы и референдумы в государствах - участниках СНГ
• აზერბაიჯანის ცენტრალური საარჩევნო კომისია